Werkbezoek van het Rijk
Een vertegenwoordiging van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties bezocht Regio Amersfoort op 28 april 2021. Reden: ons voornemen om een woondeal te ondertekenen. De bezoekers kregen via een aantal concrete projecten inzicht in wat de de woondeal betekent voor onze regio.
Lucas Lombaers, projectdirecteur Versnelling Woningbouw van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, en zijn collega Tim Polman, beleidsmedewerker Woningbouw, arriveren in de raadszaal van de gemeente Nijkerk. Lucas Bolsius (foto), voorzitter van Regio Amersfoort, heet Polman en Lombaers als eerste welkom: "Een woning vinden in Nederland is lastig en met name voor starters niet betaalbaar. Ook voor Amersfoort geldt dat. Hier is ruimte om veel te ontwikkelen."
Nú bouwen
Rob van Muilekom, gedeputeerde van de provincie Utrecht, spreekt hen ook toe - via een videoboodschap: "Ik ben trots dat jullie er zijn, zodat jullie kunnen zien en ervaren wat er in deze regio moet gebeuren. We hebben er iedereen voor nodig: provincies, gemeenten, woningcorporaties en ook het Rijk." Het onderwerp woningbouw is voor Van Muilekom erg belangrijk. Hij sluit later vandaag nog aan.
Ten slotte is er een welkom vanuit de provincie Gelderland, door gedeputeerde Peter Kerris. "De woningnood is groot, en is nu aan de hand. We moeten dus nú bouwen. We zijn blij dat er concreet een kans ligt om met elkaar, ook met het Rijk, woningen snel te realiseren."
Het bezoek vandaag gaat langs Nijkerk (Havenkom), Amersfoort (kop van Isselt, gebiedsontwikkeling Langs Eem en Spoor) en Soesterberg-Noord. Tim Polman en Lucas Lombaers gaan met eigen ogen zien welke problemen er zijn, hoe de gemeente van plan die is op te lossen en wat het belang van samenwerken - en dus de woondeal - daarin is.
Nijkerk
Harke Dijksterhuis, wethouder gemeente Nijkerk: "Je hebt het weleens over denkers en doeners. Wij zijn echte doeners." Dat is maar goed, want de nood is ook in Nijkerk groot. "We hebben het veel over plannen en beleid. Maar uiteindelijk doen we het voor de inwoners, voor de mensen."
Dijksterhuis noemt veel verschillende doelgroepen. "Er zijn arbeidsmigranten, die om uiteenlopende redenen op straat belanden. En starters, ook al hebben ze veel te besteden: het is moeilijk om een huis te kopen. Het geldt voor senioren: ze willen in de buurt bij hun familie blijven wonen voor bijvoorbeeld mantelzorg. Ten slotte wil ik mensen met een zorgvraag noemen, elke week hebben we wel 3 à 4 casussen. Ze schreeuwen om aandacht en ook hen willen we helpen met ruimte."
Wim Oosterwijk, collega-wethouder, vult hem aan: "Het is keihard werken om alle belangen af te stemmen in het ontwikkelen van nieuwe bouwlocaties. Bijvoorbeeld met de landbouw."
Annemiek Hoitinga (foto) van de gemeente Nijkerk licht in de Havenkom toe wat de plannen en uitdagingen zijn. "Dit is een prachtige locatie, in het karakteristieke centrum én aan het water. In alle grote steden is op zo'n plek al mooie woningbouw ontwikkeld. Het plan is om hier appartementen en woningen te bouwen."
“Hoe is de vraag naar woningen?”, vraagt Lucas Lombaers zich af. Hoitinga: "Op alle eenheden is de vraag heel hoog." Wethouder Dijksterhuis vult aan: "Alles wat we bouwen verkopen we onmiddelijk. Niet alleen voor gezinnen. Ook ouderen en jongeren."
En hoe ziet de vraag er op langere termijn uit, wil Lombaers graag weten. "Ja, het is niet alleen bouwen voor nu, ook een kwalitatieve uitwerking voor over 30 jaar.", antwoordt Peter Toonen van de samenwerkende woningbouwcorporaties. Hij is nauw betrokken bij de planvorming van de gemeente, omdat een fors deel door hen ingevuld zal worden. "Ook de doorstroming is van belang om gezinswoningen weer vrij te krijgen."
De woningontwikkeling begint bij het stadhuis. Dat is op korte termijn te regelen, want die grond is al eigendom van de gemeente. Binnen de verstedelijkingsstrategie gaat het met nadruk over de rol van bedrijven in het centrum. Dijksterhuis: "In 3 à 4 kernen van de regio hebben we dit type bedrijven in het centrum. De uitplaatsing is ingewikkeld en kunnen we niet allemaal in ons eentje."
Amersfoort
De Pionier (op de foto geeft Gedeputeerde Rob van Muilekom uitleg over deze locatie) is een geplande locatie op de Kop van Isselt. Hier komen tijdelijke huurwoningen met gemeenschappelijke voorzieningen voor jongeren tot 30 jaar. Zo komt er een gedeelde tuin en een wasserette. Het project richt zich op zelfstandig en betaalbaar wonen, vlak bij de binnenstad van Amersfoort. Het gaat om tijdelijke huisvesting voor 10 jaar. Daarna wordt de locatie definitief bebouwd, als laatste onderdeel van de gebiedsontwikkeling. De Pionier is een samenwerking tussen onder meer woningcorporaties en de gemeente.
De Pionier is 1 van de 5 delen van de gebiedsontwikkeling Langs Eem en Spoor. Deze 'versneller' is 'slechts één van de mooie samenwerkingsmogelijkheden' om wonen in Regio Amersfoort voor iedereen waar te maken. Arno Goossens van de gemeente Amersfoort licht de plannen en uitdagingen toe.
Het gebied Langs Eem en Spoor is een mooi voorbeeldproject van hoe een verouderd bedrijventerrein bij een station wordt heringericht tot een gebied waar wonen, werken en recreëren worden verenigd. Het verschil kan gemaakt worden door actief met partijen samen te werken, daar heeft Amersfoort ook het Rijk voor nodig, zodat hier zo'n 4.000 woningen neergezet kunnen worden. De ROVA (milieubrengstation en het regionaal overslagcentrum) waar het locatiebezoek is, wordt in de plannen verplaatst naar een andere locatie.
De Nieuwe Poort is een rotonde die het gebied Langs Eem en Spoor ontsluit. Het is al een enorm druk verkeersplein, maar naar alle verwachting wordt het de komende jaren nog drukker door de woningbouwprojecten in het gebied. Aanpakken van De Nieuwe Poort is nodig om het gebied in verbinding te laten zijn met de omliggende wijken en bereikbaar te houden in combinatie met veel aandacht voor fiets, voetganger, leenauto's en OV.
Soest
In Soesterberg-Noord is er al gebouwd en volgt er nog meer. Wethouder Nermina Kundić van de gemeente Soest vertelt erover, pal naast de vliegbasis en met zicht op het reeds gebouwde deel van Soesterberg.
Beleidsmedewerker Reinier Kalt geeft een verdere toelichting op de verschillende 'kamers' in dit gebied; een kamer is de naam voor elk onderdeel binnen de ontwikkeling. Zo is er in Soest hulp nodig bij het verplaatsen van bedrijven, bij sanering van de vuilstort en mankracht om de procedures te versnellen.
"Je kunt ook niet zomaar zoveel duizenden woningen bouwen. Daar heb je samenwerking voor nodig.", bevestigt Lucas Lombaers. "Wat is de grootste sta in de weg?", vraagt hij. "Dat is de capaciteit van medewerkers. Er is gewoonweg te weinig personeel. Het doet best pijn dat we het niet snel genoeg kunnen regelen."
Meer mensen nodig
De druk is echt groot, ziet ook Peter Toonen (foto) vanuit de woningcorporaties. "Gemeenten willen wel, maar voor de gebiedsontwikkeling is personele onderbezetting. Het is ook nog eens opboksen tegen de markt; die wil geld verdienen en het liefst geen sociale huur. Er sneuvelt kwaliteit door te weinig mankracht. Met meer mensen kunnen ze meer realiseren én levert dat een betere invulling op, wat goed is voor langere termijn."
Wat meespeelt is dat de regio het altijd makkelijk heeft gehad door de centrale ligging. Toonen: "Alles in het land reist door deze regio. Die drukte is nu heel goed te merken. Als we hier problemen houden met het thema wonen, dan leidt dat tot een infarct in het midden van het land. Ook op bijvoorbeeld de energietransitie." Toonen wijst ook op de verschillende grenzen die door dit gebied lopen. "De woondeal zorgt ervoor dat we die grenzen kunnen overstijgen."
Afsluiting
Het werkbezoek eindigt bij de oude vliegverkeerstoren van Soesterberg, waar ook een lunch is. Lucas Lombaers en Tim Polman blikken terug op de dag. "We zagen veel verschillende gemeenten en het statement van alle 9 wethouders: de nood is hier duidelijk hoog. Het helpt om met eigen ogen te zien wat de uitdagingen hier in de regio zijn voor de gemeenten en voor de mensen zelf. Ik hoor ook dat het beslag legt op de gemeenten."